Прочитайте текст (Текстым лудын лекса). Выполните задания А-Г.
Тÿнялан палыме семмастар
Андрей Яковлевич Эшпай — Совет Ушем да Россий кӱкшытан марий семмастар, пианист. Совет Ушемын калык артистше, РСФСР ден Марий Эл Республикысе сымыктышын сулло пашаенже, Ленин лӱмеш премийын, Совет Ушем кугыжаныш премийын лауреатше. Тÿнямбалсе музыкальный совет член.
Андрей Эшпай 1925 ий 15 майыште Козьмодемьянск олаште шочын. Ачаже - кумдан палыме композитор Яков Андреевич Эшпай, аваже, Валентина Константиновна, школышто руш йылмым да литературым туныктен. 1928 ийыште Эшпаймыт Моско олашке илаш куснат. Тыште Андрей музыкальный школым тунем лектеш.
Сар тÿналмеке, Эшпаймыт еш Чувашийысе Мариинский посадыш илаш толеш. Кыдалаш школым тунем пытарымеке, 16 ияш рвезе армийыш кая. 1943 ийыште Оренбургысо кӱшыл зенитно-ракетный училищыш тунемаш пура, кусарымаш курсым эрта. Самырык салтак 1-ше Белорус фронтышто фашист ваштареш кредалеш, Берлин марте шуэш.
Сар деч вара адак Москва: музыкальный училище, консерваторий, аспирантура.
Андрей Яковлевич балетым, опереттым, симфонийым, кинофильм-влаклан мурым, чылаже 100 утла произведенийым мастарын возен. Тÿнялан палыме композиторын семжым Америка, Японий, Индий да шуко моло эл куанен колыштеш. «А снег идет», «Два берега» мурым калык тачат мура.
Кумдан чапланыше семмастар 2015 ий 8 ноябрьыште илыш дене чеверласен.
Андрей Эшпайын лӱмжым Козьмодемьянск оласе йоча-влаклан сымыктыш школ нумалеш.
А. Найдите перевод слов в марийско-русском словаре онлайн: http://dict.komikyv.ru/index.php/index/8.xhtml
Тÿнялан палыме – известный всему миру
Кыдалаш-
Кÿшыл-
Семмастар-
Сулло-
Сымыктыш -
Б. Прочитайте и запомните выражения:
Совет Ушем да Россий кӱкшытан семмастар - Советский и Российский композитор;
Совет Ушемын калык артистше – народный артист Советского Союза;
РСФСР ден Марий Эл Республикысе сымыктышын сулло пашаенже – заслуженный деятель искусства РСФСР и Республики Марий Эл;
Ленин лӱмеш премийын, Совет Ушем кугыжаныш премийын лауреатше - лауреат Ленинской и Государственной премии СССР;
Тÿнямбалсе музыкальный совет член - член Международного музыкального совета.
В. Ответьте на вопросы:
1. Кö тыгай Андрей Эшпай?
2. Тудо кушто да кунам шочын?
3. Йоча годсо жапше кушто эртен?
4. Андрей Эшпай кушто тунемын?
5. Эшпай тукым могай лÿмлö ен-влак дене чаплана?
6. Андрей Эшпайын могай произведенийжым паледа?
7. Композиторын лÿмжым могай школ нумалеш?
Г. Найдите и исправьте ошибки в предложениях:
Андрей Эшпай тӱжем индешшӱдӧ коло кудымшо ий латкумшо майыште Москваште шочын. Ачаже кумдан палыме мурызо лийын. Аваже йот йылмым туныктен. Сар тӱҥалмеке, Эшпаймыт еш Козьмодемьянскыш илаш толеш. Латшым ияш рвезе армийыш кая. Андрей Эшпай шымле утла произведенийым возен. Тудын лӱмжым Козьмодемьянск оласе кыдалаш школ нумалеш.
Дополнительный материал для чтения (Теме почеш ешартыш материал):
http://gazetamariel.ru/?p=11624
(Статья из газеты «Марий Эл» - «Андрей Яковлевич Эшпай»)
http://mari-el-radio.ru/l-1265-mgeche-kalendar/15-05-andrei-yeshpaiyn-shochmo-kechyzhe.html
(Статья в интернет-сайте Марий Эл Радио - «Андрей Эшпайын шочмо кечыже»
http://www.gazetakugarnya.ru/index.php?newsid=1325
(статья из газеты «Кугарня» - «Пÿртÿс гай поян семже дене уло тÿням авалтен» (о творчестве Андрея Эшпая)