Часть 1.
Чтение (Лудмаш)
Прочитайте текст, переведите на русский язык. Выполните задание А-Г
1699 ий 20 декабрьыште Россий император Пётр I у пунчал дене ӧрыктарен. Кугыжа у ий тӱҥалтышым 1 сентябрь гыч 1 январьыш кусараш да пӧртым кож, пӱнчӧ, лӱмегож укшла дене сӧрастараш кӱштен.
Ондак У ийлан йоча-влак деке Йӱшто Кугыза шкетак толеден. 1873 ийыште драматург Александр Островский «Снегурочка» пьесым возен. Тыге Лумӱдыр Йӱшто Кугызан ӱдырышкыжӧ, а вара уныкашкыже савырнен.
«В лесу родилась ёлочка» («Чодыраште шочын изи кож») почеламутым Раиса Кадашева возен. Тудым 1903 ийыште «Малютка» йоча журналыште савыктеныт. А 1905 ийыште композитор Леонид Бекман семым возен. Тидын деч вара ты мурым кажне У ий пайремыште мурат. Тудым шуко йылмыш кусарыме. Марлат мурена.
Ондак Йӱштӧ Кугыза йоча-шамычым йочасад ден школлаште але тӱвыра пӧртлаште веле саламлен. А ача-ава-влак мӧҥгышкышт кугу унам 1970-ше ийлаште ӱжаш тӱҥалыныт.
Йошкар-Олаште Ленин площадьыште ондак У ийлан кожым чодыра гыч руэн кондат ыле. А 2012 ий годсек искусственный кожым шындат.
Задания к тексту:
А. Найдите перевод слов в марийско-русском словаре по ссылке:
Пунчал –
Ӧрыктарен –
Кугыжа –
Тӱҥалтышым –
Кусараш –
Лӱмегож –
Сӧрастараш –
Кӱштен –
Толеден –
Савырнен –
Савыктеныт –
Б. Ответьте на вопросы.
1) Пётр I-ын у пунчалже мо нерген?
2) Могай ийыште Лумӱдыр Йӱшто Кугызан ӱдыржӧ лийын?
3) «В лесу родилась ёлочка» почеламутым кӧ возен?
4) Могай ий гыч 1 январь каныме кече лийын?
5) Могай ий марте Йошкар-Олаште Ленин площадьыште У ийлан кожым чодыра гыч руэн конденыт?
В. Найдите соответствующие предложения в тексте:
1) С тех пор эту песню поют на каждом новогоднем празднике.
2) Многие россияне и москвичи Новый год встречают на Красной площади.
3) А с 2012 года ставят искусственную ёлку.
4) Раньше на Новый год Дед Мороз к детям приходил один.
5) А мамы и папы начали приглашать домой большого гостя в 1970-е годы.
Г. Пройдите по ссылке и выполните упражнение.